Z dniem 6 go czerwca 2019, wszedł w życie we FRANCJI nowy dekret nr 2019-555 z 4 czerwca 2019 r. zawierający przepisy wykonawcze do ustawy z 5 września 2018 r. w sprawie swobody wyboru przyszłości zawodowej, wprowadzającej zmiany w delegowaniu pracowników i wzmacniającej walkę z pracą nielegalną.
Ustawa nr 2018-771 z 5 września 2018 r. o wolności wyboru przyszłości zawodowej, wprowadziła do francuskiego kodeksu karnego nowy typ przestępstwa pracy nielegalnej. Na karę naraża się pracodawca zagraniczny, który powołuje się na delegowanie w sytuacji gdy faktycznie mamy do czynienia z zatrudnieniem francuskim, gdyż z uwagi na ilość umów i wysokość obrotów we FRANCJI, należałoby uznać, iż firma zagraniczna prowadzi stałą i zwyczajową działalność w tym kraju.
Należy śledzić ze szczególną uwagą stosowanie tego przepisu przez francuskich inspektorów Inspekcji pracy, którym w dziedzinie prawa pracy przysługują uprawnienia równoznaczne z tymi, które posiadają funkcjonariusze policji.
Francuskie rozporządzenie nr 2019-116 z 20 lutego 2019 wprowadziło do francuskiego porządku prawnego przepisy nowej dyrektywy europejskiej o delegowaniu pracowników, w tym nową długość okresu oddelegowania do Francji, którA wyniesie 12 miesięcy i może zostać wyjątkowo przedłużona do 18 miesięcy na wniosek pracodawcy (na razie brak przepisów wykonawczych). Przepisy rozporządzenia wejdą w życie 30 lipca 2020 roku.
Artykuł L.1261-3 Kodeksu w pracy wprowadził do francuskiego prawa definicję pracownika delegowanego, za którego uważa się osobę zatrudnioną przez pracodawcę w sposób zwyczajowy poza Francją przed okresem jej oddelegowania do tego kraju. Jednakże brak precyzji odnośnie minimalnego okresu zatrudnienia przez pracodawcę i wykonywania pracy poza Francją.
Oto podstawowe zmiany wprowadzone przez dekret z 4 czerwca 2019 r. :
1) Wyjątki od obowiązku wysłania deklaracji SIPSI i ustanowienia pełnomocnika dotyczą wyłącznie czterech grup zawodowych, wśród których nie figurują ani kierowcy, ani grupy zawodowe sektora budowlanego. Zamknięty katalog znajduje się w artykule L.1262 – 6 Kodeksu pracy :
a. Artyści, pod warunkiem, iż czas ich obecności na terytorium FRANCJI, celem udziału w wydarzeniu artystycznym nie przekracza okresu 90 dni na przestrzeni 12 kolejnych miesięcy i z wyłączeniem ekipy technicznej, która przystępuje do montażu i demontażu instalacji jak również ich transportu oraz nadzoru w ramach organizacji danego wydarzenia artystycznego ;
b. Sportowcy, arbitrzy sportowi, członkowie ekipy technicznej pod warunkiem, iż okres pobytu na terytorium FRANCJI nie przekracza 90 dni na przestrzeni kolejnych 12 miesięcy z wyłączeniem czynności technicznych, montażu i demontażu instalacji sportowej, jej transportu oraz nadzorowania ;
c. Naukowcy, zaproszeni do udziału w kolokwiach seminariach lub innych wydarzeniach naukowych odbywających się na terenie FRANCJI, pod warunkiem, iż czas ich pobytu na terytorium FRANCJI nie przekracza 12 kolejnych miesięcy ;
d. Stażyści, odbywający praktyki zawodowe w przedsiębiorstwie znajdującym się na terytorium FRANCJI w ramach ich szkolenia zawodowego pod warunkiem, iż ich obecność w tym kraju nie związana jest ze świadczeniem usługi i nie przekracza okresu kolejnych 12 miesięcy.
Natomiast nie oznacza to, iż ww grupy zawodowe są zwolnione z obowiązku posiadania wymaganych prawem francuskim dokumentów pracowniczych takich jak : paski płac, zestawienie godzin oraz przestrzegania przepisów o płacy minimalnej na terenie Francji. Francuska Inspekcja pracy może od nich żądać przedłożenia ww. dokumentów w terminie nie dłuższym niż 15 dni, w przeciwieństwie do kontroli innych pracodawców delegujących którzy mają w tym momencie przedłożyć te dokumenty niezwłocznie.
Pamiętajmy iż pracodawca zagraniczny, który deleguje swoich pracowników do Francji dla potrzeb własnych, nie świadcząc przy tym żadnej usługi dla innego podmiotu na terenie FRANCJI, jest zwolniony z obowiązku deklaracji SIPSI oraz posiadania reprezentanta. Natomiast w przypadku kontroli, musi posiadać wymagane prawem francuskim dokumenty pracownicze przewidziane w artykule R.1263 – 1 kodeksu pracy, które muszą być przechowywane w miejscu pracy pracowników oddelegowanych lub u reprezentanta i przedłożone niezwłocznie w przypadku kontroli. Celem przedłożenia dokumentów dotyczących wykonywania stałej ciągłej działalności na terenie Polski, pracodawca dysponuje terminem maksimum 15 dni.
2) Bardziej restrykcyjna ocena zasady należytej staranności francuskich zleceniodawców, korzystających z usług zagranicznych pracodawców delegujących pracowników do Francji.
Dekret nakłada na zagranicznego pracodawcę delegującego do Francji obowiązek przekazania swojemu francuskiemu klientowi :
- potwierdzenia odbioru deklaracji SIPSI (dotychczas zagraniczny pracodawca delegujący miał obowiązek przekazać jedynie kopie samej deklaracji SIPSI oraz kopię dokumentu powołującego przedstawiciela we Francji)
oraz
- oświadczenie na honor, w którym pracodawca zagraniczny potwierdza, iż zapłacił dotychczas nałożone na niego przez francuską Inspekcje pracy administracyjne kary pieniężne.
W przypadku niezapłacenia uprzednio wymierzonej kary, francuska Inspekcja pracy może nałożyć na pracodawcę zagranicznego dodatkową karę pieniężną w wysokości 10 000 €, przy czym złożenie odwołania przez pracodawcę zagranicznego w kwestii zapłaty kary pieniężnej nie zawiesza obowiązku jej zapłaty.
3) Uporządkowanie zakresu informacji, które mają być przekazywane przez zagranicznego pracodawcę francuskim instytucjom kontrolnym.
- Zamiast dotychczas stosowanego wymogu umieszczenia miesięcznego wynagrodzenia brutto, teraz wymagane jest podanie stawki godzinowej wynagrodzenia dla pracownika oddelegowanego (stawka godzinowa SMIC na 1 stycznia 2019 wynosi 10,03 € brutto)
- Wskazanie numeru VAT zleceniodawcy na deklaracji SIPSI ;
- Z listy dokumentów które mają być przechowywane w miejscu świadczenia usługi bądź w każdym innym miejscu dostępnym przedstawicielowi pracodawcy zagranicznego, usunięto kopie nominacji reprezentanta punkt 7 paragraf 2 artykuł R 1263-1 kodeksu pracy. Tym samym, nie jest wymagany odrębny akt nominacji reprezentanta i wystarczy umieścić jego dane na deklaracji SIPSI. Powyższa zmiana wpisuje się w nurt ułatwienia w zakresie obowiązków zagranicznych podmiotów prawnych we FRANCJI ;
- Dekret ustanawia ogólną zasadę niezwłocznego przedstawienia dokumentów służbom kontrolnym oraz konieczności przechowywania dokumentów w miejscu pracy czy w każdym innym miejscu u przedstawiciela pracodawcy. Możliwość przedłożenia dokumentów w terminie 15 dni maksimum będzie stanowić wyjątek od zasady niezwłocznego przekazywania dokumentów i ma ona zastosowanie jedynie w stosunku do wybranych grup pracodawców zagranicznych.
4) Zwiększenie sankcji za naruszenie przepisów o prawidłowym delegowaniu pracowników oraz rozszerzenie uprawnień francuski Inspekcji pracy.
Wzmocnienie uprawnień francuskich organów kontrolnych: dostęp do wszystkich informacji, dokumentów i danych pozwalających na weryfikację czy nie doszło do naruszenia przepisów o delegowaniu.
- Inspektorzy mogą żądać przedłożenia każdego dokumentu księgowego, bądź dotyczącego działalności gospodarczej oraz każdego innego elementu informacji, celem ułatwienia im wykonywania ich misji zawodowej. Inspektorzy mogą również sporządzać kopie tych dokumentów.
- Mają możliwość wystąpienia o informacje do osób trzecich (np. francuskich klientów).
- Za naruszenie przepisów o delegowaniu grozi nowa sankcja tymczasowego zakazu świadczenia usługi we FRANCJI do dwóch miesięcy, która powiększa dotychczasowy arsenał administracyjnych kar pieniężnych oraz sankcji tymczasowego zawieszenia świadczenia usługi. Przed wymierzeniem sankcji czasowego zawieszenia świadczenia usługi, organ kontrolny zwraca się do pracodawcy albo jego przedstawiciela na terenie Francji o zajęcie stanowiska w sprawie dokonanych naruszeń przepisów prawa francuskiego oraz grożącej sankcji w terminie od 1 do 3 dni od daty wysłania pisma.
- W przypadku przekroczenia ww terminu wyznaczonego przez Inspekcję pracy celem dostarczenia wyjaśnień, organu kontrolnego nakłada sankcje czasowego zawieszenia świadczenia usługi na okres do 1 miesiąca. Decyzja o czasowym zawieszeniu świadczenia usługi powinna zawierać uzasadnienie oraz podać tryb odwołania od niej, który to jednak nie zawiesza jej wykonalności.
- Podwojenie administracyjnych kar pieniężnych za uchybienia w delegowaniu z 2.000€ na 4.000€ każdego oddelegowanego pracownika a w przypadku recydywy w okresie dwóch lat z 4.000 € na 8.000 €, przy czym złożenie odwołania przez pracodawcę zagranicznego w kwestii zapłaty kary pieniężnej nie zawiesza obowiązku jej zapłaty.
- W przypadku wyroku skazującego w stosunku do pracodawców zagranicznych skazanych za wykroczenia z zakresu pracy nielegalnej, będzie automatycznie zasądzona kara dodatkowa w postaci publikacji wyroku na specjalnej stronie internetowej (« name and shame »).