Francuska granica stanowi ważny kanał przerzutowy pomiędzy Hiszpanią a krajami Europy północnej, zaś z przeglądu tutejszych kronik kryminalnych wynika, iż przewoźnicy z Europy środkowo-wschodniej odgrywają w nim często niechlubną rolę. We francuskim żargonie prawnym, posługujemy się pojęciem: „muł” (mule) dla określenia przewoźników, którzy przekraczają granice z ładunkiem narkotyków i są zatrzymywani przez francuskich celników lub żandarmerię przy okazji kontroli drogowych.
Jaka kara grozi za przestępstwa narkotykowe we Francji ?
W świetle artykułów 222-36 i 222-37 francuskiego kodeksu karnego, nielegalny import lub eksport narkotyków, ich transport, posiadanie, oferowanie, przekazywanie, nabywanie lub używanie podlegają karze do dziesięciu lat pozbawienia wolności i grzywnie w (maksymalnej) wysokości 7 500 000 euro. Natomiast, jeżeli powyższe czyny zostaną popełnione w zorganizowanej grupie przestępczej, grozi za nie kara do trzydziestu lat pozbawienia wolności i grzywna w (maksymalnej) wysokości 7 500 000 euro.
Zgodnie z artykułem 392 kodeksu celnego „posiadacz towarów jest uważany za odpowiedzialnego za popełnienie deliktu”. Co prawda zgodnie z francuską judykaturą, kierowca może obalić powyższe domniemanie, przedstawiając dowód działania w dobrej wierze, ale musi udowodnić, iż dołożył należytej staranności w celu sprawdzenia rzeczywistej natury przewożonego towaru, w którym ukryto narkotyki (Cass. crim., 13 czerwca 2019, Sygnatura akt: 17-84.330). Bezskuteczne mogą okazać się wyjaśnienia, iż kierowca pojazdu nie znał prawdziwej natury ładunku i działał na polecenie swojego szefa, aby wykonać zlecenie spedytora oraz że posiadał wymagany list przewozowy CMR. Zdaniem Sądu, przeciwko zatrzymanemu przemawiają takie okoliczności jak np.posiadanie kilku telefonów lub nadajników GPS, co w jego ocenie, stanowi typowy atrybut przemytnika. Dopiero szczegółowa ekspertyza telefonów może okazać sie pomocna przy obaleniu domniemania z art. 392 kodeksu celnego.
Stosunkowo duża skala zjawiska przemytu na granicy miedzy Francja a Hiszpania oraz zasada domniemania odpowiedzialności przewoźnika figurująca we francuskim kodeksie celnym, umożliwiają francuskiej Prokuraturze zastosowanie procedury natychmiastowego stawiennictwa (procédure de comparution immédiate). Natychmiastowe stawiennictwo to procedura, która umożliwia osądzenie danej osoby bezpośrednio po zakończenia jej natychmiastowego zatrzymania przez policję. W momencie gdy Prokurator, który sprawuje kontrolę nad prowadzonym przez policję śledztwem, uzna że dysponuje dostatecznym materiałem dowodowym, kieruje akt oskarżenia do sądu bezpośrednio po zakończeniu natychmiastowego zatrzymania i rozprawa karna odbywa się zaledwie kilka dni po zatrzymaniu kierowcy.
Czy francuski sąd może skonfiskować samochód, który nie należy do kierowcy ?
W tego typu procedurach, francuska Prokuratura dokonuje systematycznego zatrzymania pojazdu, który posłużył jako narzędzie w procederze przewozu narkotyków, mimo iż nie stanowił on własności zatrzymanego kierowcy.
Przepisy art. 131-21 Kodeksu karnego przewidują konfiskatę mienia, którym oskarżony, choćby nie był jego właścicielem, swobodnie dysponował. Francuskie Sądy karne skwapliwie wymierzają karę konfiskaty pojazdu na rzecz urzędu celnego, który występuje systematycznie w postępowaniu jako oskarżyciel posiłkowy, wnosząc o odszkodowanie równe wartości « niezadeklarowanego towaru » czyli narkotyków.
Jakie prawa przysługują właścicielowi pojazdu ?
O ile pojazd zostaje zatrzymany i może podlegać konfiskacie na mocy artykuł 131-21 kodeksu karnego, istotnym jest, iż akapit 2 cytowanego przepisu stanowi: „Konfiskata dotyczy wszelkiego majątku ruchomego lub nieruchomego, niezależnie od jego charakteru, podzielonego lub niepodzielonego, które służyły do popełnienia przestępstwa i którym osoba skazana jest właścicielem lub którymi dysponuje, z zastrzeżeniem praw właściciela w dobrej wierze. ” .
Sąd Kasacyjny, wyjaśniając swoje dotychczasowe orzecznictwo, stwierdza, że nawet jeśli mienie stanowi bezpośredni lub pośredni produkt przestępstwa, prawa właściciela w dobrej wierze, który żąda zwrotu mienia oddanego w ręce wymiaru sprawiedliwości, podlegają ochronie. Powyższa linia orzecznictwa jest wyraźnie oparta na art. 6 ust. 2 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/42/UE z dnia 3 kwietnia 2014 r. w sprawie zabezpieczenia i konfiskaty narzędzi służących do popełnienia przestępstwa i korzyści pochodzących z przestępstwa w Unii Europejskiej.
W sytuacji, w której prawowity właściciel pojazdu i/lub towaru, w którym ukryto narkotyki uzyska informację o zatrzymaniu pojazdu, dysponuje możliwością rewindykowania swojego mienia przed francuskimi organami ściągania, z pomocą profesjonalnego pełnomocnika, który podejmie w tym celu stosowne kroki prawne, składając wniosek do prokuratora nadzorującego śledztwo lub w momencie rozprawy do właściwego Sądu karnego.
UWAGA: francuski Sąd nie powiadamia właściciela o rozprawie, na której będą ważyć się losy pojazdu !
Jeśli właściciel pojazdu dowiedział się o zatrzymaniu kierowcy, powinien wystąpić niezwłocznie ze stosownym wnioskiem, bez czekania na wynik rozprawy karnej, aby uniknąć konfiskaty, która spowoduje unieruchomienie pojazdu i straty finansowe na kilka tygodni lub miesięcy.
W przypadku gdy doszło do orzeczenia konfiskaty pojazdu, jego właściciel może wystąpić ze stosownymi wnioskami przed Sądem Apelacyjnym, jeśli kierowca złożył apelację. Natomiast, jeśli doszło do skazania, a kierowca nie złożył apelacji, właścicielowi w dobrej wierze przysługuje prawo złożenia wniosku przed tym samym sądem karnym, który orzekł o konfiskacie pojazdu.
Nasza kancelaria zajmuje się profesjonalną obsługą stron biorących w tego typu postępowaniach i pozostajemy do dyspozycji celem właściwej obrony Państwa interesów.